Een werk uit 1975 van Ernest Briggs (1923-1984) uit mijn collectie. Woedend is Briggs bij terugkomst in zijn studio aan de 22e straat in New York op deze zonnige dag in 1975. Na 30 jaar Abstract Expressionisme is deze typisch Amerikaanse vorm van moderne kunst wereldwijd bekend. Briggs voelt zich een van de belangrijkste vertegenwoordigers van deze vooral New Yorkse stijl, daarom is hij in 1953 verhuist van San Francisco naar de Oostkust, want daar gebeurde het allemaal. Hij werd in 1956 een van de 12 abstract expressionisten die voor het eerst in het Museum of Modern Art in New York werden geëxposeerd. Een grote belofte voor de toekomst.
Maar dat is allemaal bijna 20 jaar geleden. Briggs is een schilder met veel ideeën, die dus binnen de abstracte kunst voortdurend van stijl veranderd en dat maakt hem niet direct geliefd bij galeriehouders die immers mikken op herkenbaarheid van potentiële kopers. Die middag bleek dat opnieuw toen hij in Soho had rondgekeken, volop oude en nieuwe namen in de galleries, maar de zijne was er niet bij. Toch wist hij zeker dat hij beter dan iedere andere kunstenaar in 1975 had begrepen wat het wezen en de techniek van het abstract expressionisme in de kern betekende .
Gelukkig had hij in zijn studio een groot doek van 180 bij 210 cm klaarstaan, grote kwasten waren er volop om de typerende brede kwaststreek van deze ‘gestural art’ duidelijk neer te zetten. Met vooral de moeilijke zwarte verf die deze keer bijna het hele doek mocht vullen, en ondanks zijn ‘kleur’ toch transparant , doorzichtig bijna, op het doek kwam. De Fransen zeggen niet voor niets “Le noir est une couleur”. De gebarentaal van de hand met de kwast is de rechtstreekse verbinding tussen de hand van de schilder en zijn hart. En het moet er met een absolute zekerheid worden neergezet, want veranderingen of pogingen tot verbeteringen maken het schilderij kapot. In dat opzicht lijkt het op een aquarel, elke streek moet meteen goed zijn anders is alles mis. Voor een aquarel min of meer vanzelfsprekend, voor een groot geschilderd doek bijna onmogelijk maar in dit geval helemaal gelukt.
Vooral door het toevoegen van subtiele kleurtoetsen verdeeld over het oppervlak zodat de compositie samen met de grove zwarte streken van verschillende intensiteit een prachtig geheel vormt. Veel zwart met paars (in de reproductieblauw), rood, lichtblauw en geel. Subliem.
Dit abstracte schilderij zonder titel is voor mij het technische bewijs dat de abstracte kunst de compositie absoluut nodig heeft om de schoonheid tot hoofdonderwerp te maken. Dat kan alleen als de schilder naast een goed gevoel voor compositie, ook de schildertechniek tot in detail en volkomen trefzeker beheerst. Dat is in alle opzichten hier het geval en dat is de reden dat ik dit werk het sleutel werk van het abstract expressionisme durf te noemen.
Ontstaan uit de terechte frustratie van een man die zijn collega’s toeroept: Zie je dat ik de beste ben in deze technieken. Zo moet het gedaan worden. Een voorbeeld voor de ontwikkeling van de compositie in de abstracte kunst. Dat ben ik helemaal met hem eens.